10 Nisan 1973’te Diyarbakır’ın merkez Sur ilçesinde doğdu. İşçi bir baba ile ev kadını bir annenin yedi çocuğundan ikincisidir. Başak Demirtaş ile evli ve iki kızı vardır.
Ankara Hukuk Fakültesinden mezun oldu. Ardından İnsan Hakları Derneği Diyarbakır Şube Başkanlığı yaptı. 2007 yılında milletvekili oldu. 2010 yılında Barış ve Demokrasi Partisi Eş Genel Başkanı, 2014 yılında da Halkların Demokratik Partisi Eş Genel Başkanı oldu. 4 Kasım 2016 tarihinde, HDP’li 10 milletvekiliyle birlikte gözaltına alınarak tutuklandı.
Cezaevindeyken, dünyada bir ilk olarak cumhurbaşkanı adayı oldu ve seçimlerden üçüncü sırada çıktı.
Cezaevinde yazdığı Seher (2017), Devran (2019) ve DAD (2023) adlarında üç öykü kitabı ve Leylan (2020), Efsun (2021) ve Arafta Düet (Yiğit Bener ile birlikte) (2024) adında üç romanı yayımlandı. Kitapları onlarca dile çevrildi, çeşitli ödüllere layık görüldü. 2018 yılında Uluslararası Yazarlar Birliği PEN tarafından onur üyesi ilan edildi.
Kitaplarının yanı sıra, yazdığı şarkı sözleri çeşitli sanatçılar tarafından bestelenerek seslendirildi. Ayrıca yayımlanmış resim, karakalem ve karikatür çalışmaları da bulunmaktadır.
16 Mayıs 2024 tarihinde, itiraz yolu açık olmakla birlikte hakkında 42 yıl 6 ay hapis cezası verildi. Halen, Edirne F Tipi Yüksek Güvenlikli Cezaevi’ndedir.
